Roze toren

Zet je roze toren op een prominente plek
Met de blinddoek opbouwen

Spelletje, in dit geval met een liggende roze toren: haal eentje eruit terwijl het kind niet kijkt. Vraag het kind de ogen te openen en het blok in de rij terug te zetten. 

De roze toren wordt aangeboden op een kleedje. Als je hem om de tafel zou opbouwen, kan het kind namelijk niet bij de bovenkant. Als je de roze toren aanbiedt, leg je de blokken eerst aan de rechterkant van het kleedje door elkaar (chaos), dus voor jezelf op het kleedje. Dan ga je de toren opbouwen (orde) voor de neus van het kind. Laat het kind zien hoe je een blok pakt, handen aan de zijkant, plat, en dit bij een ander blok (of meerdere) houdt en vergelijkt, voor je het concentrisch op de toren zet. Dan zet je het blok heel trefzeker neer. Als je ermee gaat lopen rommelen nadat je het blok hebt neergezet, dan denken kinderen namelijk dat het hij de oefening hoort. 

Variatie: bouw de toren van groot naar klein, maar nu in de hoek. Laat zien dat je het kleinste blokje in de hoek van ieder blok kunt zetten en sleep het blokje dan naar de andere hoek. Hiervoor heb je je beide handen nodig. Kinderen kunnen nu zien dat er aan twee kanten een centimeter verschil is tussen de blokken. Met het kleinste blokje is het mogelijk om dit te laten zien. Zet dit blokje achtereenvolgens op alle lagen. De toren zou heel lichtroze moeten zijn om de verschillen in afmetingen te laten opvallen, niet te felroze en niet te glimmend. Er zijn ook torens gemaakt in neutrale houtkleur. 

Horizontaal opbouwen: leg het kleinste blokje bij de grootste en laat ‘m naar beneden lopen. 

Het is onnodig om kinderen foto’s of plaatjes te geven van constructies die gemaakt kunnen worden met de bruine trap en de roze toren. Vrolijke werkjes met kerstbomen, sinterklaasboten en paashazen kunnen achterwege blijven. Het maken van combinaties en patronen kan aan het kind zelf overgelaten worden. Het is de bedoeling dat kinderen zelf ontdekken wat er mogelijk is met de roze toren. Simpelweg aangeven dat een kind 2 materialen kan combineren, is genoeg stimulans. Ik heb in de loop van de tijd prachtige bouwwerken gezien die kinderen zelf gemaakt hebben. Soms de afmetingsverschillen in acht nemend, soms ook niet. Als een kind een piratenboot wil maken en daarbij alle houten kistjes van de gekleurde cilinders op zijn kant op elkaar zet, doet dat veel meer voor zijn ontwikkeling van zijn creativiteit dan wanneer wij opdrachten of suggesties aan de hand doen. 

Kinderen bouwen graag met de bruine trap en de roze toren. 
Je kunt de regel hanteren dat een kind zo hoog mag bouwen als hij erbij kan zonder stoel. Dit is voor de veiligheid. Het is overigens zo dat ook in scholen waar Maria Montessori werkte, de blokken beschadigd raakten. Dit om het misverstand weg te nemen dat in haar tijd er alleen maar zeer voorzichtig mee gebouwd werd. 

Verdere oefeningen met de roze toren: 

  • Het omtrekken van de blokken, uitknippen of prikken en opplakken.
  • De roze toren op zijn kop: laat de roze toren balanceren op het een na kleinste blokje. Je kunt er nu ook nog de trinoom bovenop laten bouwen! 
  • De roze toren laten bouwen met een blinddoek om.
  • Liggend opbouwen
  • plattegronden maken in een reep
  • Plattegronden maken in een boekje
  • Zelf tekenen
  • Plakken van ruitjespapier
  • Kubus mallen
  • Geheugenoefening
  • met blinddoek
  • In combinatie met gele cilinders
  • Met lapjes plakken
  • Plattegronden met 1 cm² papier

Moedig kinderen aan om antwoorden te vinden voor interessante problemen. Een voorbeeld: 

In een 3-6 jarigen klas krijgen kinderen de volgende opdracht. Vooraf  haal je de blokken van de roze toren weg. Vraag 5/6jarigen om een plaatje ervan te tekenen zonder voorbeeld.  Als ieder kind tevreden is, zet je iedereen bij elkaar in de kring. Nu kun je met z’n allen de tekeningen bekijken zonder de naam van de kunstenaar te noemen. Is het een nauwkeurige tekening of niet?Ja? Volgende….Nee? waarom? De kinderen zullen gaan kijken naar elementen die erin zitten of ontbreken. Bij de leerkracht ontstaat er wellicht verbazing dat er geen kind hetzelfde tekent. Is alles bekeken? Geef de kinderen dan nieuwe vellen en laat weer een roze toren tekenen. Nadien kun je weer alles verzamelen en bekijken. Nu zijn de tekeningen veel accurater. Hoe komt dat? 

Het kleinste blokje

Als het kleinste blokje steeds kwijtraakt, kun je ervoor kiezen om dit op een speciale plaats te leggen. Ergens hoog op een plank, of in een speciaal glazen potje dat naast de toren staat. Het ritueel van het openen van het potje zorgt dat het iets speciaals wordt. Dit deed ik dan ook jarenlang in mijn klas… Tot ik erop gewezen werd dat kinderen dan dus geen moeite hoeven te doen. Geen moeite hoeven doen om zorgvuldig te zijn, dingen niet kwijt te raken, en dan weer te zoeken. Bovendien zien de kinderen de toren dan niet als geheel, als ze hem in de kast zien staan!

Dus je kunt ook kiezen om het blokje juist wel op de toren te zetten. Het kind dient de geheel toren in zijn/haar omgeving in zich op te nemen, inclusief het kleinste blokje. Zet hem op een prominente plek in de klas. Als aan het einde van de ochtend blijkt dat het kleinste blokje kwijt is, ga dan met elkaar op zoek tot het gevonden is. Soms duikt hij op uit iemands broekzak. Kinderen zijn erg gek op kleine onderdeeltjes. Dan bedank je het kind voor het vinden. 

 
Tekening
Bouwen
Verwerking op papier
Het kleinste blokje past op iedere rand
Een werkje voor kinderen vanaf 2 1/2
Bouwen