Studeren voor Montessorileidster kan je wereld op zijn kop zetten. In mijn geval betekende het dat ik een klas in een Montessorischool kreeg zonder te beschikken over een montessoridiploma, weliswaar met een PABO diploma en 6 jaar onderwijservaring. Vreemd en spannend, een klas met kinderen onder je hoede krijgen en geen idee hebben wat je moet doen met de ‚dingen in de kast’. Mijn eerste klas in een montessorischool was een onderbouw, met gloednieuw materiaal. De opleiding was nog niet begonnen, maar het schooljaar wel. Het beste advies dat mijn adjunct-directeur mij kon geven was: ga maar gewoon zitten kijken wat de kinderen doen. Ik had de materialen van Nienhuis in de kasten gezet en er nog wat andere spullen aan toegevoegd. Bouwblokken, een poppenhoek, constructiematerialen, puzzels en rijmwerkjes. En ik ging zitten kijken. Nu kun je kijken, maar als je niet weet wat je zou kunnen zien, komt het een en ander toch anders over. Na een paar weken begon mijn opleiding en leerde ik iedere week een paar materialen. Blij probeerde ik de lesjes die ik op de opleiding kreeg, uit op kinderen in mijn klas. Veel kinderen toonden interesse en vonden het leuk. Maar niet altijd gebeurde er wat er zou moeten gebeuren. Sommige kinderen toonden geen interesse, wilden helemaal geen lesje of ruimden op zodra mijn lesje klaar was. Ze wilden uren spelen met constructiemateriaal en tekenen. Ik bleef geloven in het montessorimateriaal. Het materiaal stond voor mij boven de andere materialen in de klas, zoals bouwblokken, ontwikkelingsmateriaal van bijvoorbeeld Rolf en de voorbereide knutselwerkjes. 

Wat betreft de theorie die ik leerde op de opleiding, had ik het net zo moeilijk. Ontwikkelingsfasen, gedragingen en kenmerken van kinderen die zij beschreef zag ik niet altijd terug in de praktijk. Regelmatig kwam ik naar de opleiding terug met vragen uit de praktijk. Kinderen die niets leken te willen, kinderen met ‚achterstanden’…..  Wat zei Montessori hierover? Het antwoord liet op zich wachten. 

Sinds mijn kennismaking met AMI – Association Montessori Internationale – heb ik veel nieuws geleerd. Op een AMI school, een traditionele montessorischool, zie je terug wat Maria Montessori beschreven heeft. Ik kan iedereen aanraden op een dergelijke school te gaan observeren, bij voorkeur nadat je Maria’s boeken gelezen hebt. De boeken van Maria zijn essentieel om te begrijpen wat jij kunt doen en hoe je je voorbereide omgeving kunt inrichten. Scholen en peutergroepen die werken volgens de adviezen van Maria zijn in Nederland dun gezaaid, maar in het buitenland kun je ze meer tegenkomen. 

Het woord traditioneel staat in dit opzicht voor: zo dicht mogelijk bij het gedachtengoed van Maria Montessori blijven. Maria observeerde kinderen als een bioloog. Gedragingen werden vergeleken met de kenmerken van de natuur, de dieren en de planten. Ze destilleerde wetmatigheden uit wat ze zag en beschreef in haar vele lezingen en boeken hoe kinderen het best geholpen kunnen worden om tot ontwikkeling te komen. Je zou kunnen denken dat de wereld veranderd is. Maar kinderen ontwikkelen zich in die wereld nog altijd volgens vaste patronen. Als wij de juiste omgeving scheppen, kunnen wij die patronen herkennen, net als Maria Montessori dat zelf deed.